Vermogensverschillen lopen op

De inkomensongelijkheid in Nederland blijft relatief klein in vergelijking met andere landen, ondanks de economische crisis. De ingestorte woningmarkt zorgde er wel voor dat de vermogensverschillen tussen huishouden licht oplopen.

Dit heeft het CBS vandaag bekend gemaakt naar aanleiding van de publicatie ‘Welvaart in Nederland 2014’. In 2012 bedroeg het totale vermogen 1.166 miljard euro; gemiddeld per huishouden was dit 157.000 euro. Slechts weinig huishoudens zullen zich in dit gemiddelde herkennen. De helft heeft minder dan 27.000 euro, terwijl een relatief klein aantal huishoudens over een hoger vermogen beschikt.

Naarmate de personen ouder worden, verbetert ook hun financiële positie. Het arbeidsinkomen op grond van werkervaring en het aanvaarden van beter betaalde functies stijgt zodat er ruimte is voor verdere vermogensaanwas. Tegelijkertijd wordt veelal een steeds groter deel van de hypotheek afgelost. Bij het bereiken van de pensioengerechtigde leeftijd vallen de oudere huishoudens weliswaar terug in inkomen maar zij hebben wel het hoogste aandeel woningbezitters met veelal nagenoeg afgeloste hypotheken. Hun vermogen bedroeg in 2012 gemiddeld bijna 250.000 euro.

De vermogensverschillen fluctueerden in de periode 2006-2012 beduidend meer dan de inkomensverschillen. Vanaf 2009 neemt de ongelijkheid in het vermogen tussen huishoudens toe. Dit komt vooral door de gedaalde waarde van de woning en de toename van de hypotheekschuld bij woningeigenaren.

Bij de minder vermogenden bestaat het vermogen vrijwel uitsluitend uit de waarde van de eigen woning minus de hypotheekwaarde. Hun vermogen slonk hierdoor verhoudingsgewijs meer dan dat van huishoudens met een hoger vermogen, die vaak ook over bijvoorbeeld aandelen en spaargelden, beschikken. Hierdoor groeiden de vermogensverschillen tussen de huishoudens.

Als de (eigen) woningwaarde en uitstaande hypotheekschuld buiten beschouwing blijven, is er nauwelijks sprake van toenemende vermogensongelijkheid. De gestegen vermogensongelijkheid is een direct gevolg van de aan het begin van de crisis ingestorte woningmarkt. Vanaf eind 2013 is er weer herstel zichtbaar. Te zijner tijd zal duidelijk worden of een herstel van de woningmarkt de vermogensongelijkheid weer op een lager niveau zal brengen.