Onzekerheid op woningmarkt moet stoppen

FNV In Beweging, Vereniging Eigen Huis en de Nederlandse Woonbond dringen bij de politiek aan op bijstelling van het huidige beleid. “Het consumentenvertrouwen staat op een bijzonder laag niveau. Dat komt voor een belangrijk deel door de ontwikkelingen op de woningmarkt. De huizenprijzen dalen, de lasten stijgen en mensen weten niet waar dat eindigt. Onzekerheid is troef op de woningmarkt.”

Volgens de instanties wordt er de helft minder gekocht, gebouwd, geïnvesteerd, verbouwd, opgeknapt, ingericht en bewogen op de woningmarkt. “Dat heeft verstrekkende gevolgen voor de werkgelegenheid, de koopkracht en de economie. Naarmate de woningmarkt dieper wegzakt, wordt de schade groter.”

Het overheidsbeleid wakkert de onzekerheid verder aan. “Sinds januari gelden extra toetredingsdrempels voor koopstarters, zoals de verplichte aflossing van de volledige hypotheek. Als `willen’ al überhaupt aan de orde is voor deze groep, zal kunnen kopen voor een groot deel van hen geen werkelijkheid zijn. Zonder nieuwe toetreders is er ook geen doorstroming in de rest van de markt. De eerste schakel in de verhuisketen ontbreekt immers. Stagnatie en onzekerheid versterken de neerwaartse vicieuze cirkel waarin de woningmarkt verstrikt is geraakt. Alleen met vertrouwen en voldoende financieringsmogelijkheden kan die cirkel worden doorbroken.”

De instanties constateren dat bijna de helft van de Nederlandse huishoudens wil verhuizen, bijvoorbeeld omdat dat nodig is in verband met een nieuwe baan. “Op dit moment kan men dat niet. Onzekerheid weerhoudt hen daarvan: de oude woning raakt niet verkocht of de juiste woning is niet beschikbaar, de financiering komt niet rond of de nieuwe baan biedt onvoldoende zekerheid voor een hypotheek. Een stuwmeer aan verhuisplannen wacht op vertrouwen en financieringsmogelijkheden. Het aantal huishoudens neemt gestaag toe en de woningbouwproductie blijft daar ver bij achter. De overheid moet de natuurlijke ontwikkeling van de Nederlandse woningmarkt faciliteren en niet saboteren.”

Voor de koopsector worden de volgende aanbevelingen gedaan:

Beperk de hypotheekrenteaftrek voor nieuwe hypotheken alleen op forfaitaire basis. Geen verplichting om feitelijk volledig af te lossen. De bestaande regel die tot minimaal 50% aflossing verplicht, is voldoende om problemen in de toekomst te voorkomen. Een hogere aflossingsverplichting werpt een onnodige drempel op voor toetreders tot de woningmarkt.

Meer flexibiliteit en innovatie in de hypotheekverstrekking in het kader van de veranderende verhoudingen op de arbeidsmarkt. Het toenemend aantal zzp’ers, freelancers e.d. moeten betere kansen krijgen om de koop van een woning te kunnen financieren.

Beleid om de marges van banken op de hypotheekrente terug te brengen naar een internationaal aanvaardbaar niveau.