Banken minder streng bij hypotheekacceptatie

In het vierde kwartaal van 2018 hebben de Nederlandse banken hun acceptatiecriteria en kredietvoorwaarden voor hypotheken verder versoepeld. De toegenomen concurrentiedruk en een afgenomen risicoperceptie worden hiervoor door de banken als belangrijkste redenen gegeven.

Sinds begin 2017 rapporteren de Nederlandse banken  een versoepeling van de acceptatiecriteria. Opvallendste uitkomst is dat de banken aangeven dat alternatieve financieringsbronnen de laatste jaren geen effect hadden op de vraag naar bancaire hypotheekverstrekking. Datzelfde geldt ook  voor de woningfinanciering door middel van spaargeld.

Banken waren in de periode 2016-2018 goed voor twee derde van de nieuw afgesloten hypotheken, zowel voor woningaankopen als voor oversluitingen. Een derde van de nieuwe hypotheken werd verstrekt door verzekeraars, pensioenfondsen en beleggingsinstellingen.

Daarmee hebben de banken hun marktaandeel in nieuwe hypotheken weten te stabiliseren. In de periode 2013-2016 vond een duidelijke verschuiving van marktaandeel plaats van banken naar niet-banken. Een verklaring voor de stabilisatie in de achterliggende periode is volgens DNB dat de banken na enkele jaren van terughoudendheid weer een actievere rol zijn gaan spelen. Uit cijfers van de toezichthouder blijkt dat het marktaandeel van banken in het segment hypotheken met een rentevaste periode tussen de 15 en 20 jaar is toegenomen van een derde naar 45%. Ook hebben verzekeraars volgens DNB na de forse groei in 2013-2016 van hun hypotheekuitzettingen, nu minder ruimte voor verdere groei.

Producten groeien naar elkaar

Nieuwe hypotheken verstrekt door niet-banken hebben gemiddeld genomen aanzienlijk langere rentevaste periodes dan leningen van banken. Toch ziet DNB dat de hypotheken die door banken en niet-banken worden verstrekt meer op elkaar gaan lijken en vissen ze vaker in dezelfde hypotheekvijver. Banken zijn zich meer op hypotheken met lange rentevaste periodes gaan richten, en niet-banken verstrekken vaker hypotheken zonder NHG. Banken en niet-banken richten zich dus steeds meer op dezelfde klanten. Mede daardoor lijken de hypotheekuitzettingen van banken en niet-banken steeds meer op elkaar.”

Aflossingsvrije leningen

Bijna 40% van de hypotheekuitzettingen van verzekeraars, pensioenfondsen en beleggingsinstellingen bestaat uit aflossingsvrije leningen. Dit aandeel is lager dan bij banken, waar de helft van de portefeuille uit aflossingsvrije leningen bestaat.