AFM: Consument heeft baat bij duidelijkheid over kosten financieel advies

Door het provisieverbod krijgen consumenten meer inzicht in wat ze betalen voor advies over en distributie van financiële producten. Deze kosten mogen niet langer in de productprijs worden versleuteld, maar worden direct bij de consument in rekening gebracht.

Dankzij deze transparantie kunnen consumenten een betere keuze maken: voor het soort dienstverlening en voor een bank, verzekeraar of onafhankelijk financieel dienstverlener. Het is de verwachting dat hierdoor meer concurrentie ontstaat op de prijs en kwaliteit van financiële diensten en producten. Dat is goed nieuws voor de consument.

Het is belangrijk dat banken, verzekeraars en onafhankelijke adviseurs consumenten in staat stellen om gemakkelijk hun weg te vinden in deze nieuwe situatie, zodat zij goed geïnformeerde keuzes kunnen maken. Dat kunnen veel consumenten nu nog niet of met moeite. RTL Nieuws meldde bijvoorbeeld woensdag 27 februari dat de kosten voor het openen van een bankspaarrekening sterk uiteenlopen bij de verschillende aanbieders, en dat die kosten zich moeilijk laten vergelijken. Daar is de consument niet mee geholpen, vindt de Autoriteit Financiële Markten (AFM).

Kraakhelder

Het nieuwe standaard dienstverleningsdocument (DVD) dat alle aanbieders en onafhankelijke financiële dienstverleners per 1 juli 2013 moeten gebruiken, gaat consumenten helpen om de dienstverlening en de kosten beter te vergelijken. Tot die tijd moeten marktpartijen zelf zorgen dat hun informatie duidelijk en vergelijkbaar is voor de consument. Het moet kraakhelder zijn welke dienstverlening consumenten mogen verwachten en wat de daaraan verbonden kosten zijn.

Aanbieders moeten een kostprijsmodel ontwikkelen en gebruiken om de advies- en distributiekosten te bepalen. Dit model wordt door de accountant gecontroleerd. De AFM let scherp op juiste toepassing van dit kostprijsmodel, waaronder ook de wijze waarop dit bij bankspaarproducten wordt toegepast. Op het moment dat de AFM onverklaarbaar grote verschillen ziet in de kosten van verschillende diensten, kan dat aanleiding zijn voor nader onderzoek.

Advies of niet?

Het blijft belangrijk dat consumenten zichzelf eerst de vraag stellen of ze financieel advies nodig hebben of dat ze zelf weten welk financieel product past bij hun persoonlijke situatie. Bij complexe producten met fiscale componenten (bijvoorbeeld banksparen) doen consumenten er verstandig aan om bij twijfel deskundig advies in te winnen. Aan dat advies hangt een prijskaartje. Het is goedkoper als consumenten zelfstandig (dus zonder advies) een financieel product afsluiten (het zogenoemde execution only), maar dat is niet voor iedereen geschikt. Het is belangrijk om te beseffen dat een verkeerde keuze veel geld kan kosten in de toekomst. Overigens zijn er diverse (online) middelen beschikbaar om consumenten te helpen bij het maken van een keuze.

Deze verscheidenheid in diensten en kosten is goed voor de consument. Nu deze kosten transparant zijn, kan hij beter bepalen wat hij nodig heeft en waarvoor hij wel en niet wil betalen. Voordat het provisieverbod van toepassing was betaalde hij deze kosten ook, maar deze waren vaak niet zichtbaar.