Blok wijzigt plan voor hypotheek ingrijpend

De Nederlandse hypotheekmarkt wordt beheerst door ING, Rabobank en ABN Amro, samen goed voor circa 75 procent van de markt. Die grote hypotheekportefeuilles zadelden de banken na 2008 op met een financieringsprobleem. Vanwege het debacle op de huizenmarkt in de VS wilde niemand meer hypotheken financieren.

De oprichting van de “Nationale Hypotheek Instelling” moest de Nederlandse banken van dat probleem verlossen. Het idee was als volgt: de banken brengen hun bestaande NHG-hypotheken onder in de NHI. De overheid voorziet deze hypotheken vervolgens van een staatsgarantie, waardoor beleggers er wél in willen investeren. Dankzij de NHI dalen de financieringskosten van de banken. Dat voordeel moeten ze doorgeven aan de consument door de hypotheekrentes te verlagen, vindt het kabinet. Die verlaging is goed voor de woningmarkt. En het verhandelen van hypotheken aan beleggers zou vergemakkelijkt worden.

De “Autoriteit Consument en Markt” denkt dat de banken het kostenvoordeel alleen zullen doorgeven als concurrentie hun daartoe dwingt. Daarom moeten nieuwe aanbieders ook van de NHI gebruik kunnen maken, aldus de ACM. Dat vergroot tevens de kans dat Brussel de NHI goedkeurt.

De NHI werpt een drempel op voor nieuwe toetreders op de hypotheekmarkt, omdat zij dezelfde kostenvoordelen niet hebben.

De opzet van de Nationale Hypotheek Instelling (NHI), die de hypotheekverstrekking door banken moet vergemakkelijken, wijzigt ingrijpend. De NHI zal alleen nieuwe hypotheken opnemen en geen bestaande, zoals eerst de bedoeling was.

Het ligt voor de hand en in lijn met de analyse van de ACM dat er geen financiering voor bestaande NHG-hypotheken toe gestaan word of alleen op het moment dat de rentevaste periode afloopt.

Een woordvoerster van minister Blok

De Autoriteit Consument en Markt (ACM), de vroegere NMa, heeft het kabinet donderdag gewaarschuwd dat een NHI die vooral in bestaande hypotheken met een Nationale Hypotheekgarantie (NHG) handelt, leidt tot grote kostenvoordelen voor de Nederlandse grootbanken. De NHI werpt dan een drempel op voor nieuwe toetreders op de hypotheekmarkt, omdat zij dezelfde kostenvoordelen niet hebben. De ACM meent dat de hypotheekrentes dan niet zullen dalen, zoals het kabinet wil, maar mogelijk juist zullen stijgen.

Vanwege dit advies wil het kabinet zijn plannen herzien, aldus een woordvoerster van minister Blok (Wonen): ‘Het ligt voor de hand om in lijn met de analyse van de ACM, geen financiering voor bestaande NHG-hypotheken toe te staan of alleen op het moment dat de rentevaste periode afloopt.’