Huizenkopers jaarlijks voor kapitalen benadeeld

Toenmalig minister Wouter Bos van Financiën heeft in 2009 een kans laten lopen om de concurrentie op de Nederlandse hypotheekmarkt te bevorderen. Hierdoor hebben de Nederlandse banken miljarden meer winst gemaakt en betalen huizenkopers honderden tot duizenden euro’s per jaar extra voor hun hypotheek.

Hoogleraar mededinging M. Schinkel van de Universiteit van Amsterdam heeft dat gezegd in het tv-programma Zembla. Hoogleraar economie Sweder van Wijnbergen van dezelfde universiteit zei in de uitzending dat Bos een grote fout heeft gemaakt.

ING was een van de banken die in 2008 door de kredietcrisis in problemen raakte en voor tientallen miljarden staatssteun ontving van de Nederlandse overheid. Neelie Kroes moest daar als eurocommissaris voor Concurrentie toestemming voor geven. Ze wilde als voorwaarde voor de overheidssteun ING een zogeheten prijsleiderschapsverbod opleggen. Dat betekende dat de bank zijn hypotheken niet goedkoper zou mogen aanbieden dan concurrenten die geen staatssteun hadden ontvangen.

Maar na een noodkreet van de Nederlandse Mededingingsautoriteit (NMa) dat deze maatregel de Nederlandse hypotheekmarkt deels op slot zou gooien, bood Kroes aan Bos aan om af te zien van het prijsleiderschapsverbod voor ING. Kroes bevestigde dit in de uitzending en zei dat Bos niet op haar aanbod inging. Bos (PvdA) liet Zembla per e-mail weten dat hij zich de gang van zaken niet kan herinneren.

De hypotheekrente in Nederland ligt sinds 2009 hoger dan in de omringende landen. Volgens Schinkel en Van Wijnbergen komt dat door het gebrek aan concurrentie tussen de banken. Volgens de banken zijn de hoge kosten die ze door de kredietcrisis moeten maken de oorzaak.