De Jager wijkt niet af van beroepseed

In de brief informeert De Jager de Tweede Kamer over de consultatie van het Wijzigingsbesluit financiële markten 2013. Veertig van de 102 ontvangen reacties hadden betrekking op de voorgestelde uitwerking van de eed of belofte. Respondenten zijn sceptisch over het nut van de voorstellen, vinden dat de overheid te vergaand ingrijpt en noemen de lasten in verhouding tot het effect van de maatregel te hoog. Ook wijzen ze op bestaande normen en interne gedragscodes waar medewerkers al aan moeten voldoen. Een grote groep respondenten ziet liever een reikwijdte die beperkt is tot beleidsbepalers.

Geen symboolwetgeving
Volgens De Jager heeft de gewenste cultuuromslag in de sector een sterke morele dimensie. “Deze morele dimensie keert terug in het afleggen en ondertekenen van de moreel-ethische verklaring in de vorm van een eed of belofte. Dit moet plaatsvinden ten overstaan van een beleidsbepaler; een bestuurder van de onderneming. Het gaat daarbij niet enkel om het ondertekenen van de eed of belofte, maar ook om het uitspreken. Ik heb voor deze ceremonie gekozen om te benadrukken dat de waarden die de eed of belofte vertegenwoordigt zeer belangrijk zijn.” Van De Jager mogen ondernemingen ook zelf de eed of belofte vormgeven. “Dat biedt ruimte om aan te sluiten bij reeds bestaande normen en gedragscodes, wat onnodige dubbelingen voorkomt en de nalevingskosten kan beperken. Om deze redenen beschouw ik de eed of belofte niet als symboolwetgeving, maar als een zeer nuttige en gerechtvaardigde maatregel die een bijdrage zal leveren aan het herstellen van het vertrouwen in de financiële sector.”

Ontslag
Het is onvoldoende wanneer alleen beleidsbepalers een eed afleggen, vindt de minister. Het beleid van een onderneming wordt weliswaar opgesteld door het management, schrijft hij, maar het is de werkvloer die producten ontwikkelt en klantcontact heeft. Voor wie weigert de eed of belofte af te leggen, dreigt ontslag. Wat de Jager betreft, is de eed vergelijkbaar met andere eisen die de werkgever kan stellen, zoals de introductie van gedragscodes over internetgebruik. “Een dergelijk verzoek van de werkgever, ook in het geval van deze eed of belofte, lijkt mij niet meer dan redelijk. Ontslag voor een medewerker die deze waarden weigert te onderschrijven, is dan ook gepast.” De Jager zal deze situatie van ‘eedweigering’ opnemen in de toelichting bij de ministeriële regeling, evenals de omgekeerde situatie dat een medewerker een bepaalde opdracht van de werkgever weigert uit te voeren met een beroep op de eed of belofte.
Het betreffende Wijzigingsbesluit zal binnenkort naar de Raad van State worden gestuurd voor advies. De voorziene inwerkingtredingsdatum is 1 januari 2013.